Es Wasserchraftwärch isch es Bouwärk, wo me drinn mit dr Energy vom Wasser anderi, äntwäder kinetischi oder elektrischi Energy macht.
Mit dr Chraft vom Wasser, wo vo dr Ärdaziehig härchunt, cha me Maschine atriibe, wo sech bewege. Meischtens isch das en Yrichtig, wo sech drin en Achse dräit, und mit dere leitet me d Energy dörthi, wome se bruucht. S Wasser lauft vom ene Bach oder eme Fluss ines Staubecki oder dur en Kanal uf d Wasserreder oder d Turbyne und wird denn unden am Wärch wider is Daal abgloo.
Sid dr antike Zyt het me Müline und Sagine mit Wasserchraft atribe. Im Zytalter vo dr Induschtrialisierig isch d Chraft vom Wasserwärch zerscht mechanisch uf d Fabriggmaschine gleitet worde, und sid ane 1880 git’s Chraftwärch, wo drmit elektrischi Energy mache.
Eis vo de erschte grosse Wasserchraftwärch isch s Wärch vo Rhyfälde gsi.
Me gwünnt vil meh Chraft, wemme s Wasser an ere höchere Stell i dr Landschaft im ene Stausee tuet samle und dur starchi Leitige möglescht wyt abe is Maschinehuus loot. So maches d Hochdruckchraftwärch.